Nazwisko Nowaczyk przez wieki i kraje.

Często otrzymuję listy oraz maile na temat nazwiska Nowaczyk – ostatnio dwa dni temu od pani Grażyny G., której przodkowie o nazwisku Nowaczyk pochodzą z Odrowąża na wschód od Poznania, a dzisiaj od Alana Jakmana, chyba najmłodszego w Polsce genealoga, który odnalazł Nowaczyków w Czechach w latach 1661-1735. Bardzo dziękuję moim korespondentom za pamięć! I choć bardzo bym chciała, aby pytania te dotyczyły mojej rodziny, prawdopodobieństwo pokrewieństwa jest nikłe, bo było to bardzo popularne nazwisko na Wielkopolsce. W każdej prawie wiosce był jakiś nowy przybysz, na którgo najpierw mówiono Nowak, a z czasem na jego dzieci Nowaczyk i Nowaczanka. W roku 1990 według słownika profesora Rymuta w Polsce mieszkało 9196 ludzi z tym nazwiskiem, z tego najwięcej (750) na terenie województwa kaliskiego. W roku 2002, w Polsce mieszkało trochę mniej osób o nazwisku Nowaczyk, bo tylko  8593, z tego oczywiście większość w nowym województwie wielkopolskim i okolicznych powiatach.

Pierwszy w historii zapis "mojego" nazwiska Nowaczyk: slub
praprapradziakda Walentego Nowaczyka w 1800 roku.

A oto co na temat nazwiska Nowaczyk pisze docent Alina Naruszewicz:

"To nazwisko pochodzi od nazwiska czy przezwiska Nowak, to zaś od popularnej podstawy nowak 'człowiek nowy, przybysz'. Tzw. Słownik warszawski (t. III, s. 414) przytacza następujące definicje: nowaczek 'młodziczek, prostaczek'; nowak 1. człowiek początkujący w jakimś zawodzie, nowicjusz ("Na urzędy kościelne dawani być nie mają nowacy nieświadomi i nieumiejętni, ale ci, którzy się w tym ćwiczyli i długo się w tej szkole uczyli"), 2. człowiek, który się pierwszy ze swego rodu wzniósł na wyższe stanowisko, człowiek bez przeszłości, parweniusz: Novus homo, ("Moja rada jest ta, aby z pośrzodka nas był jeden obrany, któryby szedł w poselstwie do raju, do tego nowaka Adama i do jego samice"), 3. nowych rzeczy wynaleźca, sprawca. To nazwisko zostało odnotowane na terenie Polski już w XVII wieku K. Rzymut, w Nazwiskach Polaków, (Wrocław 1991, s. 197) podaje, iż w 1631 roku, a J. Bubak (Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny, cz. 2, s. 17, Kraków 1992) przytacza wcześniejszy zapis "Imieniem Kaspra Nowaczyka s Kadzcey (.) u oycza Maczieia Nowaczyka 1626, Kaspra Nowaczykas Kacczey 1628". "

Być może mój Surname Project o nazwisku Nowaczyk w FamilyTree DNA pomoże nam w tych rozważaniach. Wiem, że wielu z nas pochodzi o różnych przodków, ale chciałabym dociec, ilu z nas jest spokrewionymi!  Gdyby tylko te badania nie były takie drogie!